Διοίκηση Επιχειρήσεων - κατεύθυνση Αγροτρόφιμα (ΕΛΛ) / (MBA) Master of Business Administration - Agricultural Food (in Greek)

Η παρούσα διατριβή εκπονήθηκε στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών: Διοίκηση Επιχειρήσεων με κατεύθυνση ειδίκευσης Διοίκηση Επιχειρήσεων Αγροτροφίμων (ΜΒΑ Agrifood) του Ανοικτού Πανεπιστημίου της Κύπρου. Ο τίτλος της παρούσας διατριβής είναι : ̒ ̒ Σύγκλιση τιμών αγροτροφίμων στην Ευρώπη των 15 ως αποτέλεσμα παρεμβάσεων της ΚΑΠ που εφαρμόστηκαν’’ . Η επιλογή του θέματος έγινε με κριτήριο την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των κοινών πολιτικών που εφαρμόστηκαν στον αγροτικό τομέα από την ίδρυση της ΕΟΚ μέχρι και σήμερα σε επίπεδο των τιμών αγροτροφίμων. Η εργασία αποτελείται από πέντε επιμέρους κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται η περιγραφή των αναγκαιοτήτων που οδηγούν στην εφαρμογή Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για όλες τις χώρες μέλη της Ε.Ε. καθώς και στους στόχους που πρόκειται να επιτευχθούν με την αποτελεσματική εφαρμογή της ΚΑΠ. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται ιστορική αναδρομή από την ίδρυση της ΕΟΚ και τη διαμόρφωση της ΚΑΠ το 1962 μέχρι την μεταρρύθμισή της το 2003. Συγχρόνως γίνεται αναφορά και σε κάποιους γενικούς οικονομικούς όρους προκειμένου να γίνει η απαραίτητη σύνδεση με την οικονομική ανάλυση η οποία περιγράφεται στην παρούσα διατριβή. Στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφεται η μεθοδολογία που χρησιμοποιήσαμε για την ανάλυση και σύγκριση των οικονομικών δεδομένων. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται και αναλύονται τα οικονομικά δεδομένα. Παρουσιάζονται οι ομάδες χωρών οι οποίες ελέγχονται ως προς τη σύγκλιση των τιμών των εξής αγροτροφίμων: φρούτων, λαχανικών, γάλακτος, κρέατος, ψαριών, ψωμιού, ελαιολάδου και τροφίμων και διατυπώνονται τα αποτελέσματα του ελέγχου αυτού. Στο πέμπτο κεφάλαιο περιγράφονται και σχολιάζονται τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των δοκιμών σύγκλισης των τιμών. Στο τέλος της παρούσας διατριβής αναφέρεται η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήσαμε.

Το μέτρο 2.4.1 περί Δάσωσης γεωργικής γης ξεκίνησε την εφαρμογή του στην Κύπρο το 2004 στα πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2004-2006 και το οποίο συνεχίζεται στα επόμενα Προγράμματα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για τα έτη 2007-2013 και 2014-2020. Κατά τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του Μέτρου τα αποτελέσματα δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αλλά στην πορεία υπήρξε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για συμμετοχή στο μέτρο. Για να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι που οδήγησαν στην επιτυχία ή αποτυχία της εφαρμογής του Μέτρου, αλλά και να διαφανεί η αναγκαιότητα εφαρμογής του γίνεται αρχικά μια συνοπτική παρουσίαση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της Κύπρου, της στρατηγικής που ακολουθεί το Τμήμα Δασών (αρμόδιο τμήμα εφαρμογής του Μέτρου) και η Ευρωπαϊκή Ένωση και κατ’ επέκταση παρουσίαση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013. Ακολούθως θεωρήθηκε σκόπιμο να γίνει επιλεκτική αναφορά στην εφαρμογή του Μέτρου 2.4.1 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο με ιδιαίτερη βαρύτητα στις Μεσογειακές χώρες. Tέλος παρουσιάζονται τα αποτελέσματα τα οποία προέκυψαν από την αρχή της εφαρμογής της Μέτρου 2.4.1 μέχρι και το έτος 2013, στα οποία έχουν στηριχθεί τα τελικά συμπεράσματα και εισηγήσεις της παρούσας εργασίας. Στόχος της παρούσα εργασία είναι να διαφανούν οι στόχοι των συμμετεχόντων (οικονομικοί ή άλλοι λόγοι) και κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που τέθηκαν από την ΚΑΠ οι οποίοι μεταξύ άλλων είναι η αύξηση της δασικής έκτασης,, προστασία της βιοποικιλότητας και του εισοδήματος των αγροτών.

Στην παρούσα εργασία θα αναφερθώ στην εφοδιαστική αλυσίδα και θα εξετάσω το ανθρώπινο δυναμικό και την εμπλοκή του στα διάφορα στάδια που αποτελούν την αλυσίδα Με δεδομένο ότι η αποτελεσματική οργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο σύγχρονο ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον. μέσω της βελτίωσης της δομής και των λειτουργιών της εφοδιαστικής αλυσίδας και της στελέχωσης της από ικανό ανθρώπινο δυναμικό οι επιχειρήσεις μπορούν να επιτύχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η βελτίωση της παραγωγικότητας, η μείωση του κόστους, η σωστή εξυπηρέτηση των πελατών και η αύξηση των κερδών είναι μερικοί από τους στόχους που μπορούν να επιτευχθούν μέσω της εστίασης στις λειτουργίες logistics. Η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι όρος ο οποίος εμφανίσθηκε τα τελευταία χρόνια και περικλείει την έννοια των ολοκληρωμένων logistics. Με τον όρο αυτόν τονίζεται η αλληλεπίδραση μεταξύ του μάρκετινγκ, logistics και παραγωγής μέσα σε μια επιχείρηση και το πως αυτή υφίσταται μεταξύ των διαφόρων επιχειρήσεων στο ευρύ κανάλι της ροής των προϊόντων. Τα βασικά στοιχεία που αφορούν τα logistics είναι η διοίκηση και ο στρατηγικός σχεδιασμός της επιχείρησης, η βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων της και η παραγωγή, η αποθήκευση και η διανομή των προϊόντων. Στις μέρες μας λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού, οι επιχειρήσεις έχουν συνειδητοποιήσει ότι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Για αυτό λοιπόν, η εφαρμογή ενός σταθεροποιημένου δικτύου logistics είναι υποχρεωτική για κάθε επιχείρηση που θέλει να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί. Το ενδιαφέρον για τη εφαρμογή των εφοδιαστικών αλυσίδων ως λύση για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών λειτουργίας των επιχειρήσεων, συνεχώς αυξάνεται, με όλο και περισσότερες επιχειρήσεις να τις υιοθετούν. Ωστόσο, οι διεθνείς πρακτικές καταδεικνύουν πως το ανθρώπινο δυναμικό παίζει καθοριστικό ρόλο στην απόδοση της αλυσίδας

Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης, μάρκετινγκ και εξαγωγικής δραστηριότητας των προϊόντων της τοπικής επιχείρησης «Παστέλειον». Παρουσιάζονται στοιχεία της επιχείρησης, περιγράφονται τα υπάρχοντα προϊόντα και αναπτύσσεται η ιδέα ενός νέου προϊόντος με την βοήθεια σχεδίου μάρκετινγκ. Επιπλέον, παρουσιάζονται οι προοπτικές και τα εμπόδια στον κλάδο των εξαγωγών, για την υπάρχουσα περίοδο της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας, οι προοπτικές ανάπτυξης και η ανάγκη για εξωστρέφεια. Η εργασία ολοκληρώνεται με ένα αναλυτικό οδηγό με τα στάδια που απαιτούνται προς την υλοποίηση ενός εξαγωγικού μάρκετινγκ. Η επιχείρηση «Παστέλειον» δραστηριοποιείται στον κλάδο των τροφίμων, παράγει και εμπορεύεται το προϊόν παστέλι σε διάφορες γεύσεις και κατατάσσεται στην κατηγορία «πολύ μικρή επιχείρηση». Το παστέλι είναι ένα προϊόν που σχετίζεται με την ελληνική παράδοση. H επιχείρηση επιτυχώς καταφέρνει να εναρμονίσει το καινοτόμο με το παραδοσιακό, δείχνοντας στην ελληνική πραγματικότητα τρόπους χάραξης του μέλλοντος με σεβασμό στην εθνική μας ταυτότητα.

Υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την βιωσιμότητα των αγροτροφίμων αλλά δεν υπάρχουν τόσα πολλά στοιχεία από επιστημονικές έρευνες που επιβεβαιώνουν την αειφορική ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδα των βιολογικών αγροτροφίμων. Η βιολογική γεωργία θεωρείται ότι είναι πιο βιώσιμη από τη συμβατική. Εξετάζοντας τη βιομηχανία στα δύο επίπεδα της αλυσίδας εφοδιασμού, των παραγωγών και των εμπόρων, η εργασία έχει σαν στόχο να αξιολογήσει την βιωσιμότητα των αλυσίδων εφοδιασμού βιολογικών αγροτροφίμων, και παράλληλα να συγκρίνει την βιωσιμότητα των βιολογικών αλυσίδων αγροτροφίμων με αυτή των συμβατικών. Μετά από ανάλυση σχετικής βιβλιογραφίας, μια εξεταζόμενη μελέτη χρησιμοποιήθηκε για την αλυσίδα εφοδιασμού βιολογικών και συμβατικών εσπεριδοειδών και λαχανικών των νομών Πρεβέζης και Άρτας. Πραγματοποιήθηκαν εις βάθους ημι-δομημένες συνεντεύξεις με 14 παραγωγούς και 5 εμπόρους για να εξετασθούν αντιλήψεις που αφορούν την αειφορία της αλυσίδας εφοδιασμού βιολογικών αγροτροφίμων. Η έρευνα επιχειρεί επιπλέον να εξετάσει τις απόψεις και τις δραστηριότητες των συμμετεχόντων όσον αφορά τις βιολογικές και συμβατικές αγροτροφές σε σχέση με τη βιωσιμότητά τους. Τα αποτελέσματα μας έδωσαν κάποιες εικόνες σχετικά με την αειφορία της καλλιέργειας και τις διοικητικές μέριμνες της αλυσίδας εφοδιασμού αγροτροφίμων. Το γενικό συμπέρασμα ήταν ότι οι δύο συμμετέχοντες στην αλυσίδα εφοδιασμού, χρησιμοποιούν περισσότερο βιώσιμες μεθόδους και εφαρμογές από εκείνους των συμβατικών αγροτροφίμων , αλλά υπάρχουν επίσης βασικές προϋποθέσεις προκειμένου να επεκταθεί περαιτέρω η ελληνική βιομηχανία βιολογικής τροφής.

Η Ελλάδα θεωρείται η ακριτική νοτιοανατολική περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η κοντινότερη είσοδος εμπορευμάτων από την Ανατολή και η γεωγραφική της θέση της δίνει την ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη. Δικαίως θεωρείται από τα ισχυρότερα ναυτικά κράτη της υφηλίου και η εμπορική της ναυτιλία μαζί με τον τουρισμό της, αδιαμφισβήτητα αποτελούν τους στυλοβάτες της εθνικής οικονομίας της. Η ναυτιλία είναι ένας κλάδος με διεθνή χαρακτήρα και φυσικά διέπεται από τους δικούς της νόμους, κανονισμούς και συμβάσεις, με τις αποφάσεις να λαμβάνονται σε διεθνές επίπεδο. Τα κεφάλαια της και οι πόροι της αντλούνται από τα διεθνή χρηματιστήρια, ενώ επηρεάζεται άμεσα από τα πολεμικά ή οικονομικά γεγονότα τα οποία συμβαίνουν σε οποιοδήποτε, έστω και απομακρυσμένο, σημείο του πλανήτη. (Γουλιέλμος, 2002) Η ναυτιλία ακτοπλοϊκή ή ποντοπόρος παρουσιάζει πολύ υψηλά επίπεδα ανταγωνισμού, σε διεθνές επίπεδο, επηρεάζεται δε από παράγοντες γεωγραφικούς, ιστορικούς και οικονομικούς. Ο καταλληλότερος ορισμός της έννοιας της ναυτιλιακής βιομηχανίας, αναφέρεται στο Rochdale Report του 1970, «Η ναυτιλία είναι μια περίπλοκη βιομηχανία, μέσα στην οποία οι συνθήκες που καθορίζουν τις διαδικασίες σε ένα τομέα της δεν εφαρμόζονται απαραίτητα και σε έναν άλλο της. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σύνολο από αλληλοσχετιζόμενες βιομηχανίες». (Πλωμαρίτου, 2006) Η παγκόσμια ναυτιλία με 60.000 πλοία, μεταφέρει στον προορισμό του με το πιο χαμηλό κόστος το 90% του παγκόσμιου εμπορίου, δίνει εργασία σε περισσότερους από 1,5 εκατομμύριο εργαζόμενους και είναι ο πλέον φιλικός τρόπος μεταφοράς για το περιβάλλον. Στην παρούσα εργασία έγινε προσπάθεια να παρουσιαστούν στοιχεία της παγκόσμιας ναυτιλίας, καθώς επίσης και της Ελληνικής και Ελληνόκτητης, παραθέτοντας αρχικά στο 1ο κεφάλαιο ιστορικά στοιχεία της παγκόσμιας και της Ελληνικής ναυτιλίας, καθώς και τις κατηγορίες και τους τύπους των εμπορικών πλοίων. Ακολουθεί το 2ο κεφάλαιο στο οποίο γίνεται εκτενής αναφορά για την Ελληνική ναυτιλία, την Ελληνόκτητη στο χθες και στο σήμερα. Αναφερόμαστε επίσης σε μια ισχυρή ναυτιλιακή συμμαχία η οποία συντελέστηκε πριν λίγο καιρό και στην οποία μετέχουν και Έλληνες πλοιοκτήτες, καθώς και στην κατάταξη των ναυτιλιακών εταιριών ανά τον κόσμο με βάση τα στοιχεία που δίνει η Lloyd’s List. Δίνονται στοιχεία σχετικά με τα οφέλη της ναυτιλίας στην οικονομία της χώρας και το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την αναφορά της σημαντικής κρίσης την οποία υπέστη ο κλάδος ειδικά κατά την περίοδο 2009-2010. Στο επόμενο 3ο κεφάλαιο γίνεται μνεία στον σημαντικό ρόλο της Ελλάδα ως διαμετακομιστικού κέντρου της Ανατολικής Ευρώπης και στο λιμάνι του Πειραιά ως διεθνούς ναυτιλιακού κέντρου. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με αναφορά στις ναυτιλιακές εταιρείες, που έχουν την έδρα τους στον Πειραιά.

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή έχει στόχο να αναδείξει τρόπους με τους οποίους η εκπαίδευση μπορεί να στηρίξει σε πρακτικό επίπεδο ζητήματα όπως η επιχειρηματικότητα στον αγροτικό τομέα, δεδομένου οτι αποτελεί μοχλό ανάπτυξης σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Ιδαίτερα σε κρίσεις όπως αυτή που βιώνουμε σήμετα παγκοσμίως η οποία και σε επισιτιστική-διατροφική κρίση. Το αγροτρόφιμο αποτελεί κεντρικό σημείο μελέτης μια που η παραγωγή του μπορεί να στηρίξει προσπάθειες που θα οδηγήσει σε έναν κόσμο χωρίς πείνα. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε είναι αυτή της μελέτης περίπτωσης. Μελετήθηκαν και αναλύθηκαν τέσσερις περιπτώσεις δημιουργίας εικονικών επιχειρήσεων αγροτροφίμων στο Επαγγελματικό Λύκειο τς Μυρίνας Λήμνυ επιχειρώνταςνα τονίσει την πρακτική εφαρμογή θεωριών και να επισημάνει τη μεγάλη απόσταση θεωρίας και παιδαγωγικής πράξης. Η σύνδεση με την τοπική κοινωνία, τον επιχειρματικό κόσμο, τα τριροάθμια ιδρύματα με οργανισμούς επιχειρηματικότητας νέων όπως το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων πρόσφεραν σπουδαίο υλικό και στήριξη τόσο για τις εργασίες όσο και για τη μελέτη τέτοιων εγχειρημάτων. Οδήδγησαν σε συμπεράσματα που δείχνουν το σημαντικό ρόλο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και την ανάγκη αλλαγών προς την κατεύθυνση της γεωργικής επιχειρηματικότητας και της δημιουργίας μιας περιβαλλονρικής-γεωργικής κουλτούρας.

Στις μέρες μας, όπου η εύρεση εργασίας αποτελεί «ιδεατό στόχο», το «εξαιρετικό» εργασιακό περιβάλλον φαντάζει περιττή πολυτέλεια. Ωστόσο, αν αναλογισθεί κανείς τα οφέλη που αποκομίζει ένας φορέας επενδύοντας στη δημιουργία ενός καλού εργασιακού περιβάλλοντος, μάλλον το ζήτημα δείχνει να είναι σημαντικότερο από όσο κανείς μπορεί να φανταστεί. Έπειτα από επίπονη αναζήτηση σε διεθνή βιβλιογραφία/επιστημονική αρθρογραφία, φάνηκε ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένος ορισμός για το «εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον», ούτε μία μόνο μυστική συνταγή. Κάθε φορέας επινοεί τη δική του σύνθεση για να δημιουργήσει το δικό του εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον. Παραταύτα όλες οι έρευνες συγκλίνουν στο γεγονός ότι ένα εργασιακό περιβάλλον για να κριθεί εξαιρετικό πρέπει αφενός να ικανοποιεί τον εργαζόμενο, αφετέρου να τον παρακινεί προκειμένου αυτός να σημειώνει υψηλές αποδόσεις. Ένα εργασιακό περιβάλλον πρέπει να «δημιουργεί» και να «διατηρεί» ευτυχισμένους εργαζομένους, όπως άλλωστε υποστηρίζει πρόσφατη έρευνα με τίτλο “The Happiness Advantage” (Shawn 2011). Στο πλαίσιο των ανωτέρω, μέσω της παρούσας διατριβής α)προσδιορίζονται βάσει θεωριών/ερευνών χαρακτηριστικά ενός εξαιρετικού εργασιακού περιβάλλοντος β) σκιαγραφείται το υπάρχον εργασιακό περιβάλλον του δημοσίου μέσω πρωτογενούς έρευνας σε δείγμα 180 εργαζομένων σε ΟΤΑ Β’ βαθμού γ)εξετάζεται η σημαντικότητα βασικών παραγόντων παρακίνησης για το συγκεκριμένο δείγμα δ) συνταιριάζονται οι διαπιστώσεις θεωρητικής/ερευνητικής αναζήτησης και σχεδιάζεται ένα προτεινόμενο πρακτικό μοντέλο δημιουργίας εξαιρετικού εργασιακού περιβάλλοντος σε περίοδο οικονομικής κρίσης, το οποίο δύναται να λειτουργήσει ως υπόστρωμα ορθών πρακτικών και καινοτομίας, έμπνευσης και δημιουργίας, εργασιακής δέσμευσης και υψηλής εργασιακής απόδοσης. Αν και τα αποτελέσματα της κάθε μεμονωμένης μελέτης, ιδίως όταν το δείγμα είναι μικρό, πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή, παραταύτα από τα αποτελέσματα κάθε έρευνας καταδεικνύονται τάσεις και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τα αποτελέσματα της παρούσας καταδεικνύουν ότι το εξεταζόμενο δείγμα είναι δυσαρεστημένο από τις περισσότερες επιμέρους διαστάσεις του εργασιακού περιβάλλοντος, ενώ η σχέση με «Προϊστάμενο» και «συναδέλφους» φαίνεται να βρίσκεται σε σχετικά καλό επίπεδο. Επιπλέον εξαιρετική αποδεικνύεται η επίδραση ενδογενών και εξωγενών παρακινητικών παραγόντων στην απόδοση των εργαζομένων, με τους τελευταίους να αξιολογούνται ως σημαντικότεροι. Δεν υπάρχουν μυστικές συνταγές. Χρειάζεται θέληση, αναστοχασμός και προσπάθεια για αλλαγή.

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να αναδείξει τον ρόλο των ανθρωπίνων πόρων σε μια επιχείρηση, τους παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στους ανθρώπινους πόρους αλλά και το πώς αυτοί με τη σειρά τους επηρεάζουν το εργασιακό περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, το πως τα άυλα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων όπως η επικοινωνία, οι συμπεριφορές, οι αξίες, η ηθική μπορούν να διαμορφώσουν ένα αποτελεσματικό και αποδοτικό εταιρικό περιβάλλον. Την πρωταρχική σημασία της λειτουργίας του ανθρώπινου παράγοντα ως μοχλού ανάπτυξης ή ύφεσης μιας επιχείρησης. Τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να καλλιεργηθεί το ομαδικό κλίμα συνεργασίας μεταξύ των εργαζομένων με στόχο την επίτευξη των εταιρικών στόχων. Τη σημασία και τη σπουδαιότητα της διαδραστικής σχέσης που υφίσταται ανάμεσα στην επιχείρηση και τους εργαζομένους που την συνιστούν. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια προσέγγιση της στρατηγικής προγραμματισμού των ανθρωπίνων πόρων, ώστε να αναλυθούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της η επιχείρηση για έναν επιτυχημένο προγραμματισμό. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται ανάλυση του κοινωνικού κεφαλαίο και εξετάζονται τα θέματα των ανθρωπίνων αναγκών, η σημασία των αποτελεσματικών ομάδων, ο ρόλος του ηγέτη και τα είδη ηγεσίας. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύονται τα κίνητρα που μπορούν να ενεργοποιήσουν και να μεγιστοποιήσουν την παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα του ανθρώπινου παράγοντα, όπως η επιχειρηματική ηθική, η δύναμη, η εξουσία και οι πολιτικές διεργασίες του εταιρικού οργανισμού. Στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο, με άξονα τη μελέτη περίπτωσης της εταιρίας λειτουργίας αυτοκινητοδρόμων «Ολυμπία Οδός», αναλύεται ο βαθμός εργασιακής ικανοποίησης των εργαζομένων της ως προϊόν της εταιρικής κουλτούρας που προωθεί η εταιρία. Η ερευνητική μέθοδος που ακολουθήθηκε για την εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με το παραπάνω ζητούμενο ήταν μέσω δομημένων ερωτηματολογίων που απαντήθηκαν από το προσωπικό της εταιρίας. Στο πρώτο ερωτηματολόγιο οι εργαζόμενοι κλήθηκαν να αξιολογήσουν το είδος της εταιρικής κουλτούρας ενώ στο δεύτερο κλήθηκαν να αξιολογήσουν το βαθμό στον οποίο η εταιρική κουλτούρα δύναται να παράγει ένα υψηλό επίπεδο εργασιακής ικανοποίησης.

Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του Οργανισμού των Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.) και ειδικότερα η απλοποίηση και επίσπευση του παρεχόμενου εκτιμητικού έργου μέσω της χρήσης ψηφιακής τεχνολογίας και καινοτόμων πρακτικών. Συγκεκριμένα αποτυπώνεται η κατάσταση που επικρατεί στον Οργανισμό αναφορικά με την οργάνωση και τη λειτουργία του εκτιμητικού έργου φυτικής παραγωγής, τις νέες τεχνολογίες και πρακτικές που μπορούν να αναπτυχθούν και ενταχθούν και τέλος τη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής ενημερωτικής σελίδας για τις καλλιέργειες (ΗΛΣΕΚ) η οποία θα αποτελέσει το εφαλτήριο για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του. Διενεργήθηκε σχετική έρευνα, μέσω δύο ερωτηματολογίων για να διαγνωστούν οι παράγοντες και ο βαθμός δεκτικότητας των γεωπόνων υπαλλήλων του ΕΛΓΑ, καθώς και των ασφαλισμένων αγροτών στην εισαγωγή και χρήση ΤΠΕ και σύγχρονων πρακτικών στη διεκπεραίωση του εκτιμητικού έργου. Χρησιμοποιήθηκε ως μεθοδολογικό εργαλείο της έρευνας αυτής η μελέτη περίπτωσης (case study), ενώ διαπιστώθηκε κενό στη βιβλιογραφία κατά την τεκμηρίωση των ευρημάτων και ερωτημάτων της διατριβής, σχετικά με τις ελληνικές γεωργικές ασφαλίσεις και την οργάνωση των προσφερόμενων υπηρεσιών τους. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων της έρευνας έγινε μέσω της επιλογής Crosstabs του στατιστικού λογισμικού πακέτου SPSS (version 17.0). Τα αποτελέσματα συμπυκνώνονται από τη μία πλευρά στην πλήρη δυσαρέσκεια των αγροτών στις παρεχόμενες υπηρεσίες του Οργανισμού και της συστολής ενός μικρού μέρους γεωπόνων να εκλάβουν θετικά την όλη πρωτοβουλία. Από την άλλη, η πλειοψηφία και των δύο υπό διερεύνηση ομάδων επέδειξε θετική διάθεση στην ηλεκτρονική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του συστήματος των γεωργικών ασφαλίσεων και στη συμβολή της ΗΛΣΕΚ για την προαγωγή της διαφάνειας, αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας του ΕΛΓΑ.

Στο σύγχρονο ηλεκτρονικό επιχειρηματικό περιβάλλον , ο παγκόσμιος ανταγωνισμός , η υψηλή διαθεσιμότητα πληροφοριών και καναλιών επικοινωνίας, ο πελατοκεντρικός προσανατολισμός των αγορών και η εφαρμογή νέων τεχνολογιών και πρακτικών του νέου επιχειρείν απαιτούν αλλαγή της Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας από την παραδοσιακή μορφή σε πιο ευέλικτες και δυναμικές μορφές. Απαιτούνται περισσότερες καινοτόμες πρακτικές και νέα κανάλια επικοινωνιών για την ικανοποίηση των ολοένα μεγαλύτερων απαιτήσεων των πελατών για φθηνότερα προϊόντα και γρηγορότερη παράδοση. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να αποτυπωθεί η Διαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και να προσδιοριστούν οι τάσεις και οι προοπτικές για αυτήν, καθώς και η επιχειρηματική εξέλιξη της. Θα αναφερθούν βασικές έννοιες και αρχές που διέπουν την Εφοδιαστική Αλυσίδα καθώς και η ανάλυση της σε βάθος όπως επίσης και ανάλυση των σχέσεων και συνεργασιών εντός αυτής. Θα αναφερθούμε στους πιο συχνά εμφανιζόμενους κινδύνους και τα πληροφοριακά συστήματα που χρησιμοποιούνται.Στην πορεία θα γίνει παρουσίαση του πλαισίου εντός του οποίου δρουν οι Εφοδιαστικές Αλυσίδες στην Ελλάδα, ώστε να επιτευχθεί μια ευρύτερη οπτική γωνία και για τον σκοπό αυτό θα δοθεί μια σύντομη παρουσίαση της χώρας. Σε δεύτερο επίπεδο, η διπλωματική αυτή θα στοχεύει στην αναγνώριση των τάσεων που παρουσιάζουν οι ελληνικές Εφοδιαστικές Αλυσίδες προσπαθώντας ταυτόχρονα να καταδείξει τους κινδύνους από τους οποίους ενδεχομένως να απειλούνται. Τελικός στόχος λοιπόν της έρευνας, μέσω όλων των παραπάνω , είναι να αναδειχθούν οι πιθανές ευκαιρίες για τις Εφοδιαστικές Αλυσίδες στην Ελλάδα, ώστε να φανούν τα κενά για περαιτέρω έρευνα. Συνεπώς τα ερευνητικά ερωτήματα συγκεντρώθηκαν γύρω από: 1) Τη δομή της διαχείρισης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, 2) Τη διαχείριση κινδύνων εντός της Εφοδιαστικής Αλυσίδας , 3) Τις διαδικασίες και πληροφοριακά συστήματα ( IT services ) που χρησιμοποιεί καθώς και 4) Την στρατηγική της Εφοδιαστικής Αλυσίδας.

Στόχος της εν λόγω διατριβής, ήταν να εξεταστούν συγκεκριμένοι παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση της εφοδιαστικής αλυσίδας του ελαιολάδου. Για αυτό το λόγο διερευνήθηκαν οι δεξιότητες βασικών εμπλεκομένων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Μελετήθηκαν όλα τα στάδια αυτής, από τη συγκομιδή του ελαιοκάρπου μέχρι την κατανάλωση, τα τμήματα που απαρτίζουν την εφοδιαστική αλυσίδα του ελαιόλαδου, όπως η παραγωγή, η επεξεργασία, η μεταφορά, η αποθήκευση, η τυποποίηση, αλλά και τα προβλήματα που διαπιστώνονται στη λειτουργία αυτών των τμημάτων, καθώς και το τι φταίει για τη δυσλειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας και οι βελτιωτικές ενέργειες που μπορούν να γίνουν. Τα ερευνητικά ερωτήματα στόχο είχαν να εντοπίσουν τα προβλήματα που υπάρχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα που μας ενδιαφέρει. Ερευνήθηκαν οι δραστηριότητες όλων των εμπλεκομένων, οι δυνατότητές τους, το γνωστικό υπόβαθρο που αυτοί διαθέτουν, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα και η δυνατότητα αναβάθμισης, η σχέση του μεταποιητή και του καταναλωτή με την εφοδιαστική αλυσίδα, η επιρροή του παραγωγού και του μεταποιητή στην λειτουργία αυτής και πώς μπορεί η εφοδιαστική αλυσίδα του ελαιόλαδου να οργανωθεί πιο αποτελεσματικά, ώστε να αναβαθμιστεί ένας από τους πιο ανταγωνιστικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, όπως είναι αυτός του ελαιόλαδου. Τα συμπεράσματα που καταλήξαμε μετά την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας, μας βοήθησαν να κατανοήσουμε τις αδυναμίες της εφοδιαστικής αλυσίδας του ελαιόλαδου, λόγω της γνωστικής ανεπάρκειας των βασικών εμπλεκομένων σε αυτή και ποιες ενέργειες πρέπει να πραγματοποιηθούν, μέχρι αυτό να καταναλωθεί με τον πιο αποδοτικό τρόπο για όλες τις πλευρές. Μελετήθηκε η σχετική βιβλιογραφία, βάσει της οποίας επισημάνθηκε η σπουδαιότητα της κατανάλωσης του ελαιόλαδου και πόσο σημαντική θεωρείται η μεσογειακή διατροφή, της οποίας αποτελεί βασικό συστατικό. Πραγματοποιήθηκαν δομημένες συνεντεύξεις με ερωτηματολόγια σε παραγωγούς, μεταποιητές και καταναλωτές. Τα αποτελέσματα της έρευνας μας έδωσαν πληροφορίες σχετικά με τις δεξιότητες των εμπλεκόμενων της εφοδιαστικής αλυσίδας του ελαιολάδου και το γνωστικό τους επίπεδο σε συνδυασμό με το κοινωνικοπολιτικό τους υπόβαθρο. Διαπιστώθηκαν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί στην υιοθέτηση καλύτερων πρακτικών, ο ρόλος του μεταποιητή στην εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά κι οι προτιμήσεις του καταναλωτή για την αγορά του ελαιόλαδου. Επίσης, διαπιστώθηκε ο βαθμός στον οποίο επηρεάζεται η εφοδιαστική αλυσίδα από τις γνωστικές ικανότητες των παραγωγών και μεταποιητών και οι μέθοδοι που πρέπει να χρησιμοποιηθούν, για να αναβαθμιστεί η εφοδιαστική αλυσίδα του ελαιόλαδου, ώστε να καταλήγει αρτιότερο στα χέρια του καταναλωτή.

Η Εφοδιαστική Αλυσίδας είναι ένα δυνατό εργαλείο για κάθε επιχείρηση το οποίο μπορεί να διαμορφώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστώ. Στο σημερινό περίπλοκο, παγκοσμιοποιημένο επιχειρηματικό περιβάλλον η ανάγκη για πιο αποτελεσματικό συντονισμό των λειτουργιών της Εφοδιαστικής Αλυσίδας είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία. Για να μπορέσει μια επιχείρηση να αξιοποιήσει τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει από μια υγιή και ισχυρή Εφοδιαστική Αλυσίδα πρέπει να γνωρίσει και να αντιληφθεί τις δυνατότητες που υπάρχουν. Στην Πιτσιλιά, μια περιοχή με ιδιαίτερα γεωγραφικά, κλιματολογικά, εδαφικά, πολιτιστικά, δημογραφικά χαρακτηριστικά δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις στο παραγωγικό και μεταποιητικό τομέα αγροτροφίμων. Είναι πολύ σημαντική η ανάπτυξη και η επιβίωση αυτών των επιχειρήσεων γιατί η Πιτσιλιά έχει χαρακτηριστεί ως «η πιο πολυσύνθετη γαστρονομική ορεινή περιοχή της Κύπρου» η οποία διαφυλάσσει μέχρι σήμερα σημαντικό κομμάτι της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Τι γνώσεις έχουν όμως οι επιχειρηματίες αυτών των επιχειρήσεων για τις δυνατότητες της Εφοδιαστικής Αλυσίδας; Είναι σε θέση να αναπτύξουν ολιστικά μια αποτελεσματική Εφοδιαστική Αλυσίδα ώστε να δημιουργήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση τους; Επιχειρήθηκε μέσα από ένα ερωτηματολόγιο βασισμένο στη διεθνή βιβλιογραφία, μια πρώτη εκτίμηση των γνώσεων που έχουν αλλά και τον τρόπο που λειτουργούν σε συγκεκριμένους τομείς της Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Τα ερωτηματολόγια απαντήθηκαν από ίσο αριθμό γεωργών και μεταποιητών. Μέσα από την ανάλυση των απαντήσεων φάνηκε ότι οι γνώσεις που έχουν είναι ελλιπείς και μεμονωμένες. Δεν χρησιμοποιούν την Εφοδιαστική Αλυσίδα μέσα σε ένα ολιστικό πλαίσιο. Όλοι όμως αντιλαμβάνονται ότι είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την επιχείρηση τους και δηλώνουν πρόθυμοι για εμβάθυνση των γνώσεων τους, με σκοπό βέβαια την εφαρμογή τους στην επιχείρηση τους.

-------

Αντικειμενικός σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη του κλάδου των γαλακτοκομικών προϊόντων βασισμένοι στις προτιμήσεις των καταναλωτών καθώς και οι καινοτόμες προοπτικές εξέλιξης του μέσα από την μελέτης περίπτωσης της καινοτομίας του συνεταιρισμού ΘΕΣ-γάλα. Η ερεύνα διεξήχθη στη Λάρισα με ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν από καταναλωτές που χρησιμοποιούν τους αυτόματους πωλητές του ΘΕΣ-γάλα. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε είναι περιγραφική στατιστική με μέση τιμή και συσχετίσεις δύο μεταβλητών. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι πολλά. Παρά την όχι και τόσο θετική άποψη των καταναλωτών για την παρούσα κατάσταση του κλάδου θεωρούν ότι αυτό στο μέλλον ενδέχεται να διορθωθεί. Η καινοτομία του συνεταιρισμού έχει κερδίσει στο σύνολο του το κοινού με τους καταναλωτές να αγοράζουν κατά προτεραιότητα το γάλα σε σχέση με τα υπόλοιπα γαλακτοκομικά. Επιπλέον παρατηρείται η επιθυμία της πλειοψηφίας, εκτός από το γάλα, να πωλούνται από τους αυτόματους πωλητές και άλλα προϊόντα. Τέλος, εμφανίζονται ικανοποιημένοι τόσο από την ποιότητα όσο και από την τιμή των προϊόντων σε σχέση με τα αντίστοιχα ανταγωνιστικά . Συνεπώς, το επόμενο βήμα των ελληνικών επιχειρήσεων για να επικρατήσουν είναι να προσφέρουν μέσα από καινοτόμες ενέργειες, εκτός από τους παραδοσιακούς τύπους γαλακτοκομικών και καινοτομικά προϊόντα.

Στη μεταπτυχιακή διατριβή θα αναφερθούμε στον ορισμό της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, στο πόσο χρήσιμη και σημαντική είναι για τον άνθρωπο και ποιος ο ρόλος της στην ηγεσία και διαχείριση αλλαγής στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τον όρο, τη χρησιμότητα και την εξέλιξή της στο χρόνο, θα αναφερθούμε στην ιστορία της (πότε δηλαδή πρωτοεμφανίστηκε και πώς εξελίχθηκε η θεωρία αυτή). Θα δούμε ποια είναι τα διάφορα μοντέλα και τους τρόπους που έχουν αναπτύξει για να μετρούν τον δείκτη αυτό. Σκοπός της μεταπτυχιακής διατριβής είναι η ανάλυση της έννοιας της Συναισθηματικής Νοημοσύνης που ορίζεται ως η ικανότητα που έχει κάποιος να μπορεί να παρατηρεί, να προσδιορίζει και να ελέγχει τα συναισθήματά του αλλά και των μελών της ομάδας του, στον εργασιακό χώρο. Με τη σταδιακή κατανόηση του όρου της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, θα δούμε πώς η έννοια αυτή συνδέεται στον εργασιακό χώρο στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και κατά πόσο επηρεάζει την απόδοση των εργαζομένων. Για να εξοικειωθούμε με τους όρους και τα επιμέρους χαρακτηριστικά χρησιμοποιήθηκαν έννοιες από την επιστήμη της ψυχολογίας και κοινωνιολογίας. Σημαντική αναφορά θα γίνει στο πόσο επηρεάζει η Συναισθηματική Νοημοσύνη την επαγγελματική απόδοση. Θα μελετήσουμε τον ρόλο της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, μέσα από μελέτη περίπτωσης σε γνωστό ξενοδοχείο της Αθήνας. Και τέλος θα παραθέσουμε τα συμπεράσματα στα οποία έχουμε καταλήξει πάνω στην έρευνα που έχουμε κάνει.

Στην παρούσα εργασία, εξετάστηκαν τα βιολογικά (ή οργανικά) προϊόντα, καθώς και οι παράγοντες που επηρεάζουν την προσφορά και τη ζήτησή τους. Από την μελέτη προέκυψε ότι από την πλευρά της προσφοράς, οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την προσφορά βιολογικών προϊόντων είναι ο ρυθμός μετατροπής (από την συμβατική στη βιολογική καλλιέργεια), το επίπεδο των επιδοτήσεων, τα πρότυπα βιολογικής παραγωγής και οι υποδομές της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ο δε ρυθμός μετατροπής, μεταβάλλεται από παράγοντες όπως η ποιότητα των εδαφών και το κλίμα. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας από τον οποίο επηρεάζεται η προσφορά, είναι η ανάπτυξη αποτελεσματικών διαύλων διανομής, καθώς η αποτελεσματικότητα των διαύλων διανομής έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις στο συνολικό κόστος και συνεπώς στις τιμές καταναλωτή. Αντίστοιχα, οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση βιολογικών προϊόντων, είναι η τιμή, η ποιότητα, η διαθεσιμότητα, η κατάσταση της οικονομίας, η αξιοπιστία των προτύπων και συστημάτων ελέγχου για βιολογικά προϊόντα. Ένας παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τη ζήτηση είναι η ικανότητα των καταναλωτών να αγοράσουν τα βιολογικά προϊόντα, μέσω του διαθέσιμου εισοδήματος, αλλά και το κίνητρο, που επηρεάζεται από τη θρησκεία, τον πολιτισμό, το ενδιαφέρον για το φυσικό περιβάλλον, η ανησυχία για την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία, η κριτική στάση προς την βιομηχανοποιημένη συμβατική γεωργία. Σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις των καταναλωτών για τη ζήτηση βιολογικών προϊόντων έχουν και οι δημογραφικοί παράγοντες, όπως το φύλο, η ηλικία, το εισόδημα, το επίπεδο εκπαίδευσης και η παρουσία παιδιών στο νοικοκυριό. Εκτός από τους επιμέρους παράγοντες που επηρεάζουν την προσφορά και τη ζήτηση, σημαντικό ρόλο έχουν και οι παράγοντες χώρας, που αφορούν το νομοθετικό πλαίσιο, την οικονομική κατάσταση, στοιχεία του πολιτισμού κτλ. Τέλος, επιδιώχθηκε να διαμορφωθεί ένα μοντέλο πρόβλεψης της ανάπτυξης της ελληνικής αγοράς βιολογικών προϊόντων και προέκυψε ότι όσο υψηλότερη είναι η συμμετοχή στην αγορά (δηλαδή η κατά κεφαλή κατανάλωση βιολογικών τροφίμων), τόσο πιο αργά αναπτύσσονται οι λιανικές πωλήσεις. Αυτός ο συσχετισμός έχει βρεθεί ότι είναι σημαντικός καθώς εξηγεί περίπου το 32,32% των διακυμάνσεων της ανάπτυξης των λιανικών πωλήσεων βιολογικών προϊόντων στην χώρα.

Στην υφιστάμενη εργασία επιχειρείται μια εις βάθος παρουσίαση της στρατηγικής επιτυχίας της εταιρείας Ζορπάς. Συγκεκριμένα, μέσα από την ιστορική αναδρομή και τα δομικά στοιχεία που ενσωματώθηκαν στην κουλτούρα της εταιρείας τα επόμενα χρόνια, παρουσιάζονται όλα εκείνα τα βήματα όπως η δημιουργία νέων καταστημάτων, η επέκταση της εταιρείας σε άλλες χώρες αλλά και η διεύρυνση της σε άλλα επιχειρηματικά πεδία πέρα από τους φούρνους. Μέσα από αυτά τα βήματα καταδεικνύονται τα αρνητικά και τα θετικά στοιχεία που εφάρμοσε η εταιρεία, τα οποία σαφώς επηρέασαν τη σημερινή της θέση αλλά και τον τρόπο με τον οποίο δραστηριοποιείται πλέον ως επιχείρηση. Επιπρόσθετα, παρουσιάζονται τα εργαλεία και οι μέθοδοι που εφαρμόζει η εταιρεία, όπως και οι στρατηγικές συμφωνίες που πέτυχε, ως παράμετροι οι οποίοι αναμένεται να ενισχύουν τη προσπάθεια της και στο μέλλον. Μέσα από τις συνεντεύξεις που πάρθηκαν από διευθυντές και μάνατζερ της εταιρείας, παρουσιάζεται και αναδεικνύεται η φιλοσοφία της επιχείρησης αναφορικά με το ανθρώπινο δυναμικό, τον τρόπο διάθεσης της εταιρείας στο εμπόριο, τις τεχνικές μάρκετινγκ και γενικά τη σκέψη που έχει για τη πρόσληψη και ανέλιξη των υπαλλήλων στα πλαίσια πάντα της προσωπικής της κουλτούρας.